Handelings(on)bekwaam of wils(on)bekwaam, hoe zit het ook al weer?

26 juni, 2019

Wat is handelingsbekwaam?

Wanneer iemand 18 jaar of ouder is, is hij/zij meerderjarig. Volgens de wet is hij/zij dan ook handelingsbekwaam. Dat betekent dat hij zelfstandig rechtshandelingen mag verrichten en daar ook verantwoordelijk voor is. Hij mag dingen kopen, een contract afsluiten, geld lenen, trouwen, scheiden etc. Daar hoef je niets voor te doen, als je 18 wordt, wordt je automatisch handelingsbekwaam volgens de wet.

Soms kunnen meerderjarige mensen hun eigen belangen niet goed behartigen. Ze overzien de consequenties van hun beslissingen niet en kunnen daardoor niet altijd de juiste beslissingen nemen. Dat kan gelden voor bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking, mensen met psychiatrische problematiek, mensen met een verslavingsproblematiek en mensen met dementie. Ook zij worden als ze 18 worden en er niets wordt gedaan, vanzelf handelingsbekwaam.

Wat is handelingsonbekwaam?

Handelingsonbekwaamheid is door de wetgever ingevoerd om kwetsbare mensen die hun belangen niet goed kunnen behartigen, te beschermen in het rechtsverkeer. Dit kan worden ingeroepen door iemand onder curatele te plaatsen. Wanneer iemand onder curatele gesteld is, is hij automatisch handelingsonbekwaam. Alle rechtshandelingen die hij verricht zonder toestemming van de curator kunnen door die curator ongedaan worden gemaakt.

Het houdt in dat de handelingsonbekwame niet mag optreden in het recht (tenminste niet zonder toestemming) en dat wanneer hij dat wel doet, de curator de door de onder curatele gestelde gesloten overeenkomst ongedaan kan maken.
Als er door de onder curatele gestelde een bedrag is betaald, kan de curator dit bedrag terugvorderen van degene die met de onder curatele gestelde zaken heeft gedaan.

Om een derde, die misschien niet wist dat hij met een onder curatele gestelde persoon zaken deed, te beschermen is bepaald dat een curatele gepubliceerd moet worden. Deze bekendmaking gebeurt in de Staatscourant en in het landelijk curateleregister.

Bij een onder bewind stelling blijft de persoon in kwestie handelingsbekwaam, maar mag hij/zij niet meer zelf beslissen over zijn goederen en vermogen. Zo nodig kan ook een onder bewind gestelde persoon worden opgenomen in het curateleregister.

Bij mentorschap kan en mag de betrokkenen niet meer beslissen over zijn persoonlijke verzorging, behandeling en begeleiding.

Verschil wilsonbekwaam en handelingsonbekwaam

Wilsonbekwaamheid wordt op enkele plaatsen in de wet omschreven als ‘niet in staat zijn tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake’. Dit ‘ter zake’ duidt er op dat het gaat om een bepaalde aangelegenheid of situatie. Iemand kan ten aanzien van zijn medicatie wilsonbekwaam zijn en ten aanzien van het omgaan met geld wilsbekwaam. Handelingsonbekwaamheid wil zeggen dat iemand iets niet mag, terwijl wilsonbekwaamheid inhoudt dat iemand iets niet kan, de gevolgen ervan niet overziet, het niet snapt.

Juist in die situaties van wilsonbekwaamheid is het gewenst een passende voorziening te treffen ter bescherming van betrokkene.

Beschermen waar nodig; ruimte bieden en zelfstandigheid bevorderen waar mogelijk.

SBB Zorg(t) heeft haar roots in de zorg en kent als geen ander de behoeften van mensen met een beperking.

Als vaste partner van de zorginstellingen Dichterbij, Pluryn, Zideris en IrisZorg bieden wij cliënten van deze instellingen maatwerk bewindvoering en inkomensbeheer.


<< terug